شفاف-سحررستمی: شاید تا همین چند ماه پیش رسیدن قیمت طلا به هر اونس ۱۸۶۰دلار، و سکه به ۵۱۰هزار تومان رویا به شمار می‌آمد رویایی که امرور تحقق یافته است. این اعداد و ارقام شاید برای عده‌ای تعبیر یک رویای شیرین باشد ولی برایبسیاری کابوسی است که به واقعیت تبدیل شده است.
هفته گذشته در ادامه اتفاقات عجیب در بازار جهانی طلا، ارزش طلا که روز چهارشنبه تا مرز ۱۸۰۰دلار هنوز چند ۱۰ دلاری فاصله داشت روز جمعه به ۱۸۶۰دلار رسید. به عبارت دیگر قیمت هر اونس طلا قریب به ۱۰۰دلار رشد کرد.
این در حالی است که در بازار داخلی در آخرین روز معاملاتی و حتی قبل از آنکه قیمت‌های جهانی سر به آسمان بکشد سکه بهار آزادی طرح قدیم ۵۱۰هزار تومانی شد، سکه طرح جدید هم نیم میلیون تومان فروش رفت. به این ترتیب عجیب و دور از انتظار نیست وقتی امروز معامله‌گران به بازار برگردند پایه قیمت خرید و فروش را با توجه به رکورد روز جمعه بازارهای جهانی بالا ببرند و در نتیجه جای پای قیمت سکه در آنسوی مرز نیم میلیون تومان محکم شود.
این قیمت‌ها احتمالا کسانی را که از اواخر سال گذشته تا همین چند هفته پیش دارایی نقدی خود را به سکه تبدیل کرده‌اند خوشحال و امیدوار کرده اما واقعیت این است که دود این رشد قیمت در بلندمدت به چشم همه خواهد رفت چرا که بر طبق نظر کار‌شناسان اقتصادی، اوضاع بازار اقتصاد و بازار جهانی بحرانی‌تر از آن است که به این زودی‌ها به سامان برسد.
از سوی دیگر نوسان قیمت دلار و دو نرخی شدن آن در بازار بر عدم تعادل بازار می‌افزاید. در این بین ذکر چند نکته ضروری است:
نکته اول: در حالی قیمت فروش دلار از سوی بانک مرکزی یکهزار و ۶۲ تومان و ۲ ریال اعلام شد که بهای خرید دلار در بازار آزاد ارز تهران، یکهزار و ۲۲۰ تومان بود. بدین ترتیب خرید هر دلار آمریکا از بانک و فروش آن به صرافی‌ها، یکصد و ۵۷ تومان و ۸ ریال سود دارد. یعنی به ازای معامله یکهزار دلار، ۱۵۷ هزار و ۸۰۰ تومان سود. البته اگر این معامله گر خود صراف باشد یا خریدار دلار یک نیازمند ارز باشد که آن را به قیمت فروش صرافی‌ها خریداری کند، با توجه به ین که نرخ فروش دلار از سوی صرافی امروز یکهزار و ۲۲۷ تومان بود، سود خرید و فروش دلار بانکی تا ۱۶۴ تومان و ۸ ریال افزایش خواهد یافت. آنچه مسلم است ۲ نرخی بودن دلار به افراد سودجو و دلالین در بی‌ثبات کردن وضعیت ارز کمک شایانی می‌کند و بانک مرکزی تا کنون در این زمینه اقدامی جدی انجام نداده است. با توجه به آنچه گفته شد عجیب نیست که سوال اصلی این روزهای بازار ارز این باشد که آیا مهار از دست بانک مرکزی خارج شده یا این بانک بنا به ملاحظاتی اجازه رشد قیمت‌ها را صادر کرده است؟
نکته دوم: در روزهایی که در پیش است اگر راه برای دلار دو نرخی باز شود و با نک مرکزی جلوی این موضوع را نگیرد، نه سودی برای بازاریان خواهد داشت و نه برای کشور. تنها فرصت جدیدی برای رانت خواری و سفته بازی ایجاد می‌شود که مشابه آن در سالهای دهه شصت دیده شد و بر خلاف تصور عموم این امر اصلا به نفع بازار نیست چرا که در نگاهی کلی هرچه بازاربه سمت واقعی شدن نرخ دلار پیش رود، رانت موجود در برخی شرکت‌ها از بین رفته و سودهای کاذب آن کم خواهد شد.
نکته سوم: طلا از دو پارام‌تر بهره می‌برد. پارام‌تر نخست قیمت طلا در بازارهای جهانی است و دیگری ارز. در دنیا دلار و طلا باید با هم تطبیق داده شوند اما در ایران دلار و ریال و طلا با هم تطبیق داده می‌شوند. افزایش قیمت دلار، افزایش قیمت طلا را در پی خواهد داشت و برای همین مردم علاوه بر اینکه ارز می‌خرند طلا را هم می‌خرند و این مساله در بالا رفتن قیمت طلا موثر است.
نکته چهارم: با توجه به اینکه وضعیت صادرات کشور ما مطلوب نیست بنابراین افزایش قیمت دلار و حتی در حد دو یا سه هزار تومان نیز تاثیر چندانی بر صادرات کشور نخواهد گذاشت و این تصور که افزایش دلار به نفع صادرات کشور است اشتباه است. اگر نرخ دلار افزایش یابد، به همان نسبت نیز واردات برای کشور گران و صادرات ارزان خواهد شد، بنابراین صادرات باید افزایش و واردات کاهش یابد.
نکته آخر: در این میان سوالی که بسیار مطرح است این است که افزایش قیمت طلا تا چه زمانی و تا چه سقف قیمتی ادامه خواهد داشت؟ واقعیت این است که برخی از اقتصاددانان و تحلیلگران بازارهای جهانی که امروزه نظر آن‌ها بر سایر نظر‌ها در نزد افکار عمومی غلبه دارد، بر صعودی بودن قیمت جهانی طلا تا مرز ۲۵۰۰ دلار آن هم تا یک سال آینده تاکید دارند. اگر بیماری اقتصادی کشورهای اروپایی به ویژه کشورهای حوزه یورو تشدید نشود، دست کم بهبود آن طولانی خواهد بود و بزرگ‌ترین اقتصاد جهان یعنی ایالات متحده آمریکا هم روزگار بسیار ناخوشی دارد و در سوی دیگر جهان امید‌ها نسبت به رشد اقتصادی چین هم کمرنگ شده و این ماجرا با شدت و ضعف در سایر کشورهای جهان مشهود است. نتیجه اینکه تقاضای جهانی کاهش یافته، رشد اقتصادی دنیا کند‌تر شده و احتمال شکل گیری موج سنگینی از رکود اقتصادی - حتی سنگین‌تر از رکود سال ۲۰۰۸ میلادی - وجود دارد به همین سبب سرمایه گذاران ترجیح می‌دهند به جای دل بستن به وعده‌های رنگارنگ و انفعال گونه سیاستمداران گرفتار در باتلاق مالی و اقتصادی، پول‌هایشان را در پناه‌گاه امن تری چون بازار طلا بگذارند به همین دیل به نظر می‌رسد پاسخ به این سوال مثبت است و وضعیت بازار باید با نوسنات قیمت طلا منطبق شود.
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند
